Bij de slager werd mij dat altijd gevraagd als kind. Soms kreeg je een dik stuk. Soms niet. Ik schat dat er zomaar 20 plakjes uit een worst gaan. Dan had de slager dus ook kunnen vragen: 5% van een worst? Maar dat is natuurlijk niet zo gezellig. En slagers zijn gezellig. Bovendien heb je grote worsten en kleine worsten. ‘’Plakje’’ is dan wel zo makkelijk.
De fiscale wetgever wil ook gezellig zijn. Dus die drukt zich uit via taal en niet via getallen of percentages. De rechter gaat dan bij discussies invullen welk percentage hoort bij welk woord. Een leuke klus voor de rechter. Bij de term ‘’alle aandelen’’ dan vindt de fiscale rechter bijvoorbeeld 99% van alle aandelen ook genoeg. Maar staat in de wet ‘’geheel’’ of ‘’uitsluitend’’ dan is de fiscale rechter onverbiddelijk: dat moet gaan om 100%.
De fiscale wet zit vol met taalkundige maatbekers. Allen inmiddels gevuld door een rechter die heeft moeten oordelen.
Een ‘’aanmerkelijk belang’’ heb je bij 5% van de aandelen in een vennootschap. Tot 1997 was daarvan sprake bij 33 1/3% en toch wordt in de wet gewoon dezelfde term ‘’aanmerkelijk’’ nog steeds gebruikt.
Een zakelijk gebruik van ‘’meer dan bijkomstig belang’’ wordt door de loonbelastingwet gevraagd willen kosten van bepaalde bedrijfsmiddelen voor de werknemer niet als loon worden bestempeld. Een zakelijk gebruik van 10% of meer is ‘’meer dan bijkomstig’’.
Als je stopt met ondernemen, je bedrijf verkoopt en een vordering overhoudt dan behoort de vordering tot het privé vermogen. Tenzij er ‘’een gerede kans’’ bestaat dat de onderneming toch weer door jou wordt gedreven in de toekomst. Volgens de rechter is ‘’een gerede kans’’ hetzelfde als ‘’een meer dan geringe kans’’. Een geringe kans is door een andere rechter weer uitgelegd als een kans van minder dan 5%.
Dan zijn er nog inkoppertjes voor de rechter: grotendeels is meer dan 50%, hoofdzakelijk is meer dan 70% en nagenoeg geheel is meer dan 90%.
De mooiste fiscale maatbeker vinden we in de lucratief belang regeling in de inkomstenbelasting (wat is in hemelsnaam lucratief, maar goed, daarover een andere keer): tot een lucratief belang hoort de vordering waarvan het rendement in ‘’enigszins belangrijke mate’’ afhankelijk is van de winst. Voor deze regeling moet het gaan om 15% volgens de rechter.
Als kind kreeg ik volgens de fiscale rechter derhalve zowel een ‘’aanmerkelijk’’ als een ‘’gering’’ stuk worst. Meer dan ‘’bijkomstig’’ werd mijn belang echter nooit. Terwijl ik er toch zulke goeie herinneringen aan heb overgehouden.
