In Nederland is de eigen verantwoordelijkheid al jaren het vertrekpunt van veel overheidsbeleid. Als die eigen verantwoordelijkheid dan wordt genomen wordt vaak achteraf een controlemechanisme opgetuigd. Dit controlemechanisme wordt vervolgens getoetst door de rechterlijke macht.
In de toeslagenaffaire hebben we kunnen zien waar dat toe kan leiden.
Het begon bij extreem slechte wetgeving. Voorschotten uitkeren op basis van een door iedere burger zelf ingeschat recht op toeslag. Dat ging gemakkelijk. Vervolgens -toen er dingen bleken mis te gaan- werd extreem hard en laat (6 jaar na invoering van de wet) ingegrepen. Harde controle-wetgeving werd gestapeld op soft toegankelijke faciliteiten. De wetgeving was zo duidelijk dat de rechter zich er geen raad mee wist. Geen enkele ruimte bood de wetgever voor gematigde uitkomsten. Van een toegankelijke faciliteit voor kinderopvang kwamen ouders hierdoor in een alles of niets tombola terecht. Er zijn huizen verkocht, beslag gelegd op auto’s, gezinnen verwoest. Met dank aan onze eigen rechtsstaat waarin iedereen zijn eigen verantwoordelijkheid zoveel mogelijk moet nemen.
De politiek probeerde de afgelopen jaren ook verantwoordelijkheid te nemen. Ze stelden vragen. Maar ’s lands bestuur, onze regering, gaf steeds niet de juiste en volledige informatie. Als je ooit wil begrijpen hoe ons land werkt dan is dit je kans. Lees het rapport ‘Ongekend Onrecht’. In totaal 132 pagina’s kippenvel.
In de corona (NOW) spelregels zit hetzelfde addertje onder het gras als bij de toeslagen. Een ondernemer vraagt steun. Dat gaat best makkelijk. Op basis van een snel in elkaar gedraaide wetgeving (nu kon het echt niet anders). De stevige controle durft de overheid zelf niet aan. Het is zorgvuldig gedelegeerd aan de accountants. Ik ben benieuwd welke rechters hier druk mee worden de komende jaren. Hoeveel ruimte zullen die nemen voor enig begrip voor de ondernemers en de accountants? Wat gaat de Kamer roeptoeteren bij de eerste misstanden. Je voelt aan je water.
Er is een nieuwe onderzoek op komst. Een nieuw rapport. Titel: ‘Steun en Kreun’.
