Verslag – Omgaan met steunmaatregelen voor ondernemers

Omgaan met de nasleep van de coronacrisis

Het was voor veel ondernemers een bijzonder jaar. Nu is het alvast tijd vooruit te kijken naar het volgende jaar. Wat kun jij als ondernemer dit jaar fiscaal nog regelen? Moet je nu al anticiperen op aankomende veranderingen in wet- en regelgeving? En hoe zit het precies met overdrachtsbelasting? Wij informeren jou graag, zodat jij belangrijke zaken nu nog kunt regelen en voorbereid het nieuwe jaar in kunt gaan. Samen met Leon Scheffel, (adviseur voor MKB-cliënten binnen Moore MTH) en André van ‘t Hof (relatiebeheerder en accountant binnen Moore MTH) gingen wij in gesprek over dit thema.

Oververhitting van de Nederlandse economie

De Nederlandse economie werd in het jaar 2020 getroffen door de grootste economische krimp sinds de Tweede Wereldoorlog. Inmiddels ziet de toekomst er weer rooskleurig uit en door de ruimhartige steunmaatregelen van de overheid zal de economie zich dit jaar krachtig gaan herstellen.

Inmiddels heeft de Nederlandse economie de coronacrisis volledig achter zich gelaten en is de waarde van het bruto binnenlands product weer terug op het niveau van vóór de crisis. De coronacrisis zal daarom de geschiedenisboeken ingaan als de kortste recessie ooit.

Op de eerste grafiek is te zien dat het bedrijfs- en consumentenvertrouwen sterk hersteld zijn en met name het bedrijfsvertrouwen valt daarbij in positieve zin op.

De vraag is of de economische groei niet te ver is doorgeslagen. Doordat de centrale banken en de overheden er alles aan hebben gedaan om een harde klap van de economie te voorkomen, is de schuldenbalans exponentieel gestegen en is het natuurlijke proces van economisch herstel verstoord. Doordat overheden en centrale banken terecht kunstmatig bedrijven in leven hebben gehouden, kregen zij een kickstart toen de lockdownmaatregelen werden opgegeven.

Doordat de economie zich beduidend sneller wist te herstellen dan de verwachtingen, is er nu een optimistische stemming ontstaan. En aanvankelijk zou je stellen dat er niets mis is met een optimistische sfeer, maar het verleden wijst uit dat het ook te ver kan doorslaan. Zo is het Nederlandse bedrijfsvertrouwen gestegen naar het hoogste punt ooit gemeten. Op de grafiek heb ik de voorgaande keren gemarkeerd toen sprake was van een soortgelijk groot vertrouwen onder het Nederlandse bedrijfsleven. Dat was tijdens de jaren 2000, 2007,2011 en 2018. Telkens zwakte het vertrouwen kort daarna af en dat wist telkens te leiden tot een afzwakkende groei van de economie:

• Het jaar 2000: het uiteenknappen van de internetzeepbel wist te leiden tot een recessie.
• Het jaar 2007: de huizenmarktcrisis en later de financiële crisis wisten te zorgen voor een langdurige recessie die in Europa zelfs nog langer duurde in verband met de eurocrisis die in het jaar 2011
• Het jaar 2018: de handelsoorlog werd een feit toen Donald Trump zijn beruchte invoerheffingen lanceerde. Deze handelsoorlog wist te leiden tot een afnemend vertrouwen omdat bedrijven bezorgd waren hoe dit de wereldeconomie zou gaan verstoren (in verband met de globalisering). Ook toen zwakte de economische groei af en het dieptepunt werd uiteindelijk tijdens de coronacrisis bereikt.

Het verleden maakt dus pijnlijk duidelijk dat een gebrek aan vertrouwen onder ondernemers en consumenten uiteindelijk altijd een afzwakkende economische groei tot gevolg heeft gehad. En gezien de huidige noteringen die behaald worden, zal de overheid en de centrale bank een moeilijke opgave hebben aangaande het intact houden van dit vertrouwen.

De maatregelingen van de overheid

André was vanaf het begin onderdeel van het interne Corona Taskforce-team en kreeg veel mee van het sentiment bij ondernemers. In het begin heerste er veel paniek en werknemers waren bang voor ontslag. André vindt dat de overheid toen goed had ingegrepen.  Ten eerste uitstel van het betalen van belasting. Dat werd fors gedaan en dat adviseerde André klanten ook. Daarnaast gaf de overheid een steunpakket met name voor het behoud van arbeid. Dit was de NOW-regeling waarbij een grote zak met geld werd gestrooid over ondernemers. Dit heeft veel rust gecreëerd in de Nederlands samenleving. Toen de ergste paniek voorbij was, nam de overheid meer maatwerk in maatregelingen op, zoals op basis van de SBI-code. Verder kwam meer duidelijkheid over verplichtingen omtrent eindafrekeningen.

Rol van de centrale banken

Naast de overheden hebben ook de centrale banken alle zeilen bij moeten zetten om een langdurige recessie te voorkomen. Zo lanceerde de Europese Centrale Bank een ruimhartig opkoopbeleid. Door dit beleid keerde het vertrouwen op de financiële markten terug, maar dit beleid is niet zonder gevolgen. Wij spraken hierover met Leon.

De primaire rol van een centrale bank is om rust op de financiële markten te waarborgen en om door middel van het rente-instrument de economie aan te moedigen of juist af te remmen.

Sinds de financiële crisis van het jaar 2008 is de rol van de centrale banken drastisch veranderd. Toen de rente inmiddels naar 0% was gegaan, was de monetaire munitie als het waren opgeraakt. Er waren immers aanvankelijk geen extra middelen aanwezig om de economie extra aan te moedigen. Op dat moment werd het opkoopbeleid in leven geroepen. Door middel van het opkopen van bedrijfs- en staatsobligaties en het ruimhartige uitlenen van geld aan commerciële banken, moest de economische motor weer aan de praat geholpen worden. In Europa werd dit middel pas in 2015 grootschalig ingezet, omdat de Duitsers aanvankelijk geen heil in dit plan zagen. Zij waren voorstander van het doorvoeren van strenge bezuinigingen om op die manier de economie bestendig te maken voor een nieuwe crisis.

Door het grootschalige opkoopbeleid werden de financiële problemen niet echt aangepakt, maar is eigenlijk een situatie gecreëerd waarbij de bestaande schuldenproblemen (financiële crisis) opgevangen zijn door nog meer schulden aan te gaan. Het gevolg is dat de schuldenbalansen van veel overheden alleen maar verder zijn gestegen (met name de zwakkere landen).

Centrale banken zitten nu in een moeilijke positie omdat de inflatie, als gevolg van dit beleid, sterk is opgelopen. Er is namelijk een situatie van monetaire inflatie ontstaan. Zo wist de inflatie onlangs te stijgen naar het hoogste niveau sinds 2008. Bedrijven ondervinden hier inmiddels ook hinder van (tekort aan grondstoffen en materialen).

Moet de Europese centrale bank het rente-instrument inzetten om de inflatie te temperen?

Tijdens de afgelopen jaren heeft de Europese centrale bank een ruimhartig monetair beleid gevoerd. Door middel van het opkopen van staatsobligaties en het verlagen van de rentestand, moest de Europese economie gestimuleerd worden. Tijdens de coronacrisis is historisch veel geld ‘geprint’ en de gevaren van dit ruimhartige beleid lijken nu zichtbaar te worden. Zo wist de Europese inflatie onlangs op te lopen naar het hoogste niveau sinds het jaar 2008.

Inmiddels is een groot gat ontstaan tussen de rentestanden op de Europese staatsobligaties en de inflatiestand. De kans is aanwezig dat de Europese centrale bank binnenkort haar beleid zal moeten aanpassen om op die manier de inflatie te temperen. De vraag is alleen of de Europese economie op dat moment wel sterk genoeg is om op eigen benen te kunnen staan. Door de historisch hoge staatsschulden bij veel landen, kan een rentestijging immers grote negatieve gevolgen hebben.

Verschil Noord- en Zuid-Europese landen

Voor de coronacrisis is veel gesproken over de verschillen tussen de Noord- en Zuid-Europese landen. Tijdens de coronacrisis is dit thema naar de achtergrond verschoven, maar tijdens de nasleep van deze crisis zal dit thema ongetwijfeld weer terugkeren. Dat is ook logisch, want juist tijdens de coronacrisis zijn de economische verschillen tussen de Noord- en Zuid-Europese landen nog groter geworden. Het coronavirus had grote gevolgen voor het toerisme en dat is iets waar de economieën van veel Zuid-Europese landen voor een aanzienlijk deel op draaien. Inmiddels zijn de staatsschulden als percentage van het bruto binnenlands product nog verder opgelopen. Griekenland spant nog steeds de kroon met een schuldquote van 200%. De Griekse staatsschuld is dus twee keer zo groot als de totale waarde van de Griekse economie. En dat terwijl de rente historisch laag is. Deze verschillen zullen opnieuw gaan leiden tot spanningen in Brussel.

Gaan er belastingschulden worden kwijtgescholden?

André gaf aan dat hij niet verwacht dat belastingen worden kwijtgescholden. Ondernemers functioneren voor de omzetbelasting als doorgeefluik voor het betalen van de loonheffing, hebben zij NOW ontvangen en bij verlies zal geen winstbelasting (IB/ VPB) verschuldigd zijn.

Door belasting kwijt te schelden zou de marktwerking worden verstoord. Bedrijven die niet goed draaien, vallen niet om maar zouden dan blijven concurreren met de “sterkere” bedrijven. Je krijgt dan oneerlijke concurrentie.

De deadlines zijn voor het terugbetalen van deze schulden

• Administratieve lasten welke samenhangen met de steun
• Deadlines voor aanleveren afrekeningen TVL/ NOW + laatste termijn NOW
• Afloop uitstel van betaling + rente

André deelde zijn verwachtingen over het aantal faillissementen. Nu het erop lijkt dat de steunmaatregelen komen te vervallen en de ondernemers hun belastingschulden moeten gaan inlopen, is volgens hem de verwachting dat het aantal faillissementen zal stijgen.

Tip:  Wees kritisch op het debiteurenbeheer.

De stijgende rente in relatie tot de belastingschulden

Voor de achterstallige belastingschulden zijn percentages afgegeven en die staan in principe vast. Ondernemers die te maken hebben met een achterstand in belasting betalen, zitten vaak met anderen schulden. Dan zal de variabele rente gaan stijgen en dat drukt dan het resultaat en de capaciteit van zo’n onderneming.

Vragenronde

• Ons bedrijf moet de uitgestelde betalingen gaan doen van loonheffingen en omzetbelasting. Daarom ben ik geïnteresseerd in de start, duur en termijnen waarin terugbetaald kan en mag worden. Zijn er eventueel nog verdere regelingen beschikbaar voor verder uitstel tot een datum?

Terugbetaling moet vanaf 1 oktober 2022 en ondernemers krijgen 5 jaar de tijd om de schulden terug te betalen.

• Iemand zou graag willen weten wat de consequenties zijn als blijkt dat in Q4 toch een hoge omzet komt en er voor Q1 corona tegemoetkoming is aangevraagd / ontvangen.

Steunmaatregelingen worden per tijdvak bekeken. Dus als steun is aangevraagd voor het ene tijdvak en in een ander tijdvak stijgt de omzet, heeft dat in principe geen consequenties. Wel is het zo dat de NOW-periode bijvoorbeeld niet gelijk is aan een kalenderkwartaal.

• Leon had het over de oplopende inflatie en het gevaar daarvan. Door middel van de rente te verhogen kan de inflatie getemperd worden. Maar, wat zijn precies de gevolgen van een renteverhoging?

Je kan inderdaad door een renteverhoging die inflatie temperen. Leon heeft hier uitgebreider antwoord opgegeven in de tekst. 

• Bestaat er een terugbetaling met betrekking tot de TVL als de vaststelling akkoord is conform de aangifte omzetbelasting? En is er een vermogenstoets achteraf met betrekking tot die TVL?

Ja, je ziet dat de TVL wordt aangevraagd op basis van een inschatting. Als de werkelijke aangiften overeenkomen met die inschatting, dan krijg je nog een gedeelte. Want de TVL is een voorschot van 80%, dus dan krijg je nog de resterende 20%. Mocht de werkelijkheid anders uitpakken, dan kan het zijn dat je moet terugbetalen. Er is geen spraken van een vermogenstoets ten opzichte van de TVL. 

• Verwachten jullie volgend jaar weer een normaal jaar voor de economie?

Leon verwacht zeker dat de economie volgend jaar ten goede gaat presteren. Maar dat gaat wel effect hebben op bepaalde sectoren. Het inflatiegevaar is namelijk wel aanwezig. Als jij als ondernemer nu een tekort hebt aan grondstof en materialen, dan kan de groei voor jou wel heel anders uitvallen. De vraag zal zijn: gaat de overheid en de centrale banken het vertrouwen intact houden en gaat de inflatie getemperd worden. Als dat gebeurt kan de economie zeker goed presteren.

• Iemand vraagt zich af of je als bedrijf zelf actief de belastingdienst moet benaderen of dat je berichtgeving van hen moet afwachten? Met betrekking tot de nog te betalen belastingen en heffingen waarvoor bijzonder uitstel was geleend. 

Wat betreft de oude belastingschulden kan je afwachten totdat de belastingdienst contact opneemt. De recente schulden worden opgebouwd en daar moet een andere regeling voor worden getroffen. Dus bij recente schulden  is het verstandig om proactief contact op te nemen met de belastingdienst. 

De infographic

Wij hebben speciaal voor deze mth talks! deze infographic gemaakt. Deze infographic geeft je in 1 oogopslag meer inzicht in de deadlines voor de NOW en TVL. Ook geven wij jou meer informatie over uitstel van belasting.

Leon Scheffel schreef speciaal voor deze infographic iets meer over het bedrijfs- en consumentenvertrouwen en in hoeverre dit de richting van de Nederlandse economie bepaalt volgens hem. Ook geeft hij antwoord op de vraag: moet de Europese centrale bank het rente-instrument inzetten om de inflatie te temperen?

Wil je het webinar terugkijken? Klik dan hier.