Op de cijfers moet je kunnen vertrouwen, zo kan jij op het juiste moment bijsturen. Als controlerend accountant hebben we een uitstekend beeld van je onderneming en ondersteunen we je bij het behalen van je doelstellingen. We signaleren en bespreken de verbetermogelijkheden. Samen het beste uit je onderneming halen, daar kun je op vertrouwen.
Een jaarrekeningcontrole is een systematische en periodieke controle die wordt uitgevoerd door een accountant op de jaarrekening van een onderneming. Een dergelijke controle is wettelijk verplicht wanneer aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan, maar kan ook vrijwillig worden ingezet. In de jaarrekening legt de onderneming verantwoording af over het afgelopen boekjaar.
Door middel van een jaarrekeningcontrole stelt de accountant vast dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de financiële positie en voldoet aan de geldende wet- en regelgeving. Hiervoor controleert de accountant de cijfers en de toelichtingen in de jaarrekening, aan de hand van onderliggende controle-informatie. De cijfers en toelichting in de jaarrekening komen mede tot stand op basis van onderliggende procedures en beheersingsmaatregelen in de organisatie. Hierom kijkt de accountant ook naar de processen in jouw organisatie die relevant zijn voor de jaarrekening. Het controleren van de processen wordt door de accountant gezien als de ‘systeemgerichte controle’ Daarnaast heeft de accountant de mogelijkheid om detailwerkzaamheden uit te voeren. Dit zijn de ‘gegevensgerichte werkzaamheden’.
Door een combinatie van systeem- en gegevensgerichte werkzaamheden bepaalt de accountant de meest effectieve en efficiënte controleaanpak. Waar mogelijk maakt de accountant gebruik maken van moderne technieken als data-analyse. Ook wordt zo veel mogelijk gebruikgemaakt van de interne processen en interne beheersingsmaatregelen.
De jaarrekeningcontrole kan een belangrijk middel zijn om ‘in control’ te zijn en blijven als organisatie. Het belangrijkste doel is om gebruikers van de jaarrekening, ook wel de belanghebbenden genoemd – zoals aandeelhouders, banken, subsidieverstrekkers en leveranciers – het vertrouwen te geven dat de jaarrekening een goede weergave is van de financiële positie van de onderneming.
De accountant legt zijn bevindingen vast in een controleverklaring, waarin hij zijn onafhankelijke mening geeft. Met een redelijke mate van zekerheid geeft de accountant in de controleverklaring aan, of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van het vermogen per balansdatum en van het resultaat over het afgelopen jaar. Dit houdt in dat de accountant een oordeel geeft of de jaarrekening zo nauwkeurig is dat er geen materiële afwijkingen in de jaarrekening voorkomen. In de meeste situaties leiden de werkzaamheden tot een goedkeurende controleverklaring.
Afwijkingen zijn materieel als ze de beslissingen van de gebruiker op basis van de jaarrekening kunnen beïnvloeden. Als hier sprake van is, of er materiële onzekerheden zijn, dan verstrekt de accountant een aangepast oordeel. Dit betekent dan meestal een oordeel met beperking, of een oordeelonthouding, maar ook een afkeurend oordeel is mogelijk.
Om de materialiteit te bepalen is het van belang dat de accountant inzicht heeft in de gebruikerskring van de jaarrekening. De materialiteit wordt bepaald op basis van de professionele oordeelsvorming door de accountant. Om hierbij houvast te hebben, wordt vaak gebruikgemaakt van factoren, ook wel ‘benchmarks’, die een rol spelen bij de informatiebehoefte bij de gebruikers van de jaarrekening. Hierbij valt te denken aan het balanstotaal, de totale omzet of de winst voor belasting. Welke benchmark wordt gekozen hangt mede af van de aard van de onderneming en de omstandigheden waarin deze verkeert.
In Nederland is een jaarrekeningcontrole wettelijk verplicht voor rechtspersonen die minimaal twee jaren achtereenvolgend voldoen aan minimaal twee van de drie volgende criteria:
Organisaties die voldoen aan bovengenoemde uitgangspunten worden ‘middelgrote rechtspersonen’ genoemd.
Wettelijke controles mogen alleen worden uitgevoerd door accountantspraktijken die beschikken over een vergunning van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Met de vergunning waarborgt de AFM kwaliteit en de betrouwbaarheid van de wettelijke jaarrekeningcontroles. Moore MTH beschikt sinds september 2008 over deze vergunning, en is hiermee een ‘accountantsorganisatie’. De accountant die de wettelijke jaarrekeningcontrole verricht, moet door de accountantsorganisatie bij de AFM zijn aangemeld als ‘externe accountant’.
Voor organisaties van openbaar belang (OOB’s), zoals beursfondsen, banken en verzekeraars is een aparte vergunning vereist. Moore MTH verzorgt deze diensten niet.
Naast de controle van de jaarrekeningen die wettelijk verplicht is, kunnen bedrijven ook kiezen voor een vrijwillige controle van de jaarrekening. Ook hebben sommige bedrijven in de statuten opgenomen dat een jaarrekeningcontrole moet worden uitgevoerd, dit heet een ‘statutaire controle’.
Een controle van de jaarrekening levert waardevolle informatie op. Een controle geeft zekerheid over de correcte weergave van de financiële positie en het voldoen aan de wet- en regelgeving. Daarnaast ontvangt de onderneming adviezen om de interne beheersing van de organisatie te verbeteren en kunnen er fiscale aandachtspunten zijn.
Door jaarlijks een jaarrekeningcontrole te laten uitvoeren, kan continu de kwaliteit van de organisatie verbeteren. Verder kan een controle voordelen opleveren als er een overweging is om de activiteiten uit te breiden of te verkopen.
Onder bepaalde voorwaarden is het mogelijk om gebruik te maken van een vrijstelling voor de controleplicht:
Wij gaan graag met jou in gesprek over jouw specifieke situatie.
Voor het uitvoeren van een jaarrekeningcontrole heeft de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) regels uitgevaardigd, die zijn vastgelegd in het Handboek Regelgeving Accountants (HRA). Hierin is de relevante wet- en regelgeving voor accountants opgenomen, waaronder de ‘Nadere voorschriften controle- en overige standaarden’. Dit wordt ook wel de NV COS genoemd. De NV COS is gebaseerd op de International Standards on Auditing (ISA’s). Alle Nederlandse accountants zijn gebonden aan de regels van de NBA, waaronder het toepassen van de NV COS.
De jaarrekeningcontrole wordt in vier verschillende fases uitgevoerd:
In de planningsfase voert de accountant o.a. de verplichte stappen uit ten aanzien van de opdrachtaanvaarding, onafhankelijkheid en fraude, zoals opgenomen in de NV COS. Daarnaast voert de accountant een bedrijfsverkenning uit, waaronder het opstellen van een risicoanalyse. Dit vormt de basis voor de bepaling van de aard, omvang en diepgang van de controlewerkzaamheden, ook wel de ‘controleaanpak’ genoemd.
Tijdens de interim-controle beoordeelt de accountant de interne procedures en beheersingsmaatregelen en wordt onderzocht in hoeverre de onderkende risico’s worden afgedekt. De accountant rapporteert de bevindingen die hij over de processen (interne beheersing) constateert. Dit kunnen significante tekortkomingen zijn, maar ook kleinere aandachtspunten die van belang zijn voor de onderneming. Rapportering gebeurt vaak gedurende het boekjaar via de management letter, zodat de onderneming hier nog voor het einde van het boekjaar mee aan de slag kan. De aanbevelingen en tekortkomingen worden gerapporteerd aan het management en als sprake is van significante tekortkomingen, dan worden deze ook schriftelijk gecommuniceerd aan de ‘met governance belaste personen’, zoals de Raad van Toezicht of de Raad van Commissarissen.
De jaarrekening wordt gecontroleerd tijdens de eindejaarscontrole, waarbij extra aandacht wordt besteed aan risico’s die niet zijn afgedekt door de interne beheersing en de naleving van de wet- en regelgeving.
In de afrondingsfase evalueert de accountant of alle risico’s voldoende zijn afgedekt en wordt een oordeel gevormd. Hierna wordt de controleverklaring afgegeven. De (significante) bevindingen naar aanleiding van de jaarrekeningcontrole worden besproken en indien gewenst ook gerapporteerd via een accountantsverslag.
Tijdens de controle wordt gebruikgemaakt van een elektronisch dossier en waar mogelijk van data-analyse. Op deze manier kan de informatie over jouw organisatie op efficiënte wijze worden bewaard en benaderd om dubbel werk te voorkomen.
Naast de jaarrekeningcontrole kun je ook bij ons terecht voor andere specifieke controles, bijvoorbeeld:
In grotere en internationaal opererende ondernemingen is het gebruikelijk dat accountants samenwerken. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de internationale regelgeving die derhalve voor alle accountants gelijk is. Moore MTH maakt deel uit van het Moore netwerk en heeft hiermee een wereldwijde dekking om werkzaamheden uit te voeren. Binnen een groepscontrole schrijft de groepsaccountant Group Audit Instructies en verstrekt zij die aan alle lokale (component) accountants. Op deze wijze werken alle accountant volgens dezelfde aanpak. De groepsaccountant stelt daarbij jaarlijks vast of de lokale accountants ook de werkzaamheden hebben uitgevoerd zoals is voorgeschreven. Hiertoe zullen er reviews plaatsvinden van de dossiers van de lokale accountants.
Moore MTH heeft een grote portefeuille aan internationale opdrachten. Wij hebben daarmee de ervaring om je wereldwijd te ondersteunen en te adviseren. Heb je een vraag of wil je persoonlijk advies? Neem dan gerust contact met ons op.
